XƏBƏRLƏR
XƏBƏRLƏR -
Mühüm hadisələr
29 Oktyabr, 2023
Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranmasından 100 il ötür

Bu gün Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranmasının 100 illiyi tamam oldu. 1923-cü il 29  oktyabr tarixində Türkiyə Milli Azadlıq Hərəkatının lideri Mustafa Kamal Paşa Türkiyə Böyük Millət Məclisində (TBMM) çıxış edərək, Türkiyə Cümhuriyyətinin yarandığını elan etdi. Parlament Mustafa Kamalı ölkənin ilk prezidenti seçdi, ilk hökumətin qurulması isə ordu komandanlarından İsmət İnönüyə tapşırıldı. 1924-cü ilin aprelində Cümhuriyyətin ilk Konstitusiyası - Anayasa qəbul olundu. 1925-ci ildə bu günün Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranması günü kimi qeyd olunması barədə qanun qəbul olundu.

Bu tarixi əhəmiyyətli bayram təkcə qardaş Türkiyə üçün deyil, bütün türk dünyası üçün, o cümlədən Azərbaycan üçün bir qürur mənbəyidir. Çünki güclü Türkiyə güclü Azərbaycan, güclü Azərbaycan güclü Türkiyə deməkdir. Bunun ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə baş vermiş 44 günlük Vətən Müharibəsində Azərbaycan-Türkiyə birliyi olmuşdur.

Əlamətdar günlə bağlı Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Sənədli mənbələr fondunda qorunan, Mustafa Kamal Atatürkün Azərbaycan SSR-in Türkiyədəki ilk diplomatı olmuş İbrahim Əbilova yadigar olaraq xatirə sözləri yazdığı və imzaladığı fotoşəklini təqdim edirik. Bildiyimiz kimi Mustafa Kamal Atatürk hər zaman İbrahim Əbilova qarşı dostluq, qardaşlıq münasibəti bəsləmişdir. Fotoşəklin arxa hissəsində yazılmış “Azərbaycanın möhtərəm səfiri, qardaşım İbrahim Əbilova. 28 oktyabr 1921. Ankara” sözləri bunu bir daha sübut edir. Onu ən etibarlı adamı kimi Türkiyə ordusunun böyük hücum hazırlıqları dövründə ön cəbhəyə dəvət etməsi, döyüş diviziyaları ilə tanış etməsi, zabitlərlə görüşdürməsi, həmçinin onunla məsləhətləşməsi də Mustafa Kamal Atatürk ilə İbrahim Əbilov arasında dostluq münasibətlərinin yüksək dərəcədə olmasından xəbər verir.

Bundan başqa 1921-ci ildə İbrahim Əbilovun Mustafa Kamal Atatürklə birgə və həmin tarixdə Azərbaycan hökumətinin Türkiyədəki daimi nümayəndəliyinin binasında, iş masası arxasında çəkilmiş fotolarını təqdim edirik.

Qeyd edək ki, sözügedən dəyərli eksponatlar muzeyin yeni ekspozisiyasında ziyarətçilər üçün nümayiş olunacaq.